Güncel Kararlar

7/12/2019 tarihli 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı kanunun 27. maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 379. maddesi yeniden düzenlenerek “Kanun yolundan vazgeçme” müessesesi ihdas edilmiştir.

Söz konusu uygulama, mükellefler açısından önem arz ettiğinden, konuyla alakalı ayrıntılı bilgiler aşağıda açıklanmıştır.

1-Kanun Yolundan Vazgeçme Müessesesi Nedir?

01.01.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, idare ile mükellefler arasında vergi ve cezalara ilişkin olarak ortaya çıkan ihtilafların yargı aşamasında sonlandırılması ve yargı mercilerinin iş yüklerinin azaltılması amacıyla, vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde açılan davalarda mükelleflerin, istinaf veya temyiz başvuru süresi içerisinde kanun yolundan vazgeçmeleri halinde, verilen yargı kararının niteliğine göre vergi/cezaların indirimli olarak tahakkuk ederek, bu şekilde tahakkuk eden vergi/cezaların vergiye ilişkin gecikme faiziyle süresinde ödenmesi halinde ayrıca indirim uygulanmasıdır.

2- Kanun Yolundan Vazgeçme Müessesinin Kapsamı Nedir?

    -  Vergi/ceza ihbarnamesine süresinde açılan dava sonucu verilen karar olması,

   - Vergi mahkemesince verilen karara karşı istinaf veya bölge idare mahkemesince verilen karara karşı temyiz yolunun açık olması,

  - Kararın Danıştay'ın bozma kararı üzerine verilmemiş olması şartlarını birlikte taşıması gerekmektedir.

3- Kapsam Dışı Haller Nelerdir?

- Vergi/ceza ihbarnamesine süresinde dava açılmaması nedeniyle davanın süre aşımı nedeniyle reddi yönünde verilen,

- Davanın ehliyet yönünden reddi şeklinde verilen,

 - İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olmadığı gerekçesiyle davanın reddi yönünde verilen,

- Vergi mahkemesince verilip istinaf yolu açık olmayan kesin nitelikli,

 - Bölge idare mahkemesince verilip temyiz yolu açık olmayan kesin nitelikli,

- Danıştay'ın bozma kararı üzerine verilen,

- Vergi/ceza ihbarnamesine karşı açılmamış olan davalarda verilen,

- Beyanname verilmesi üzerine tahakkuk fişi esasına göre yapılan tarhiyatlara açılan davalarda verilen,

- 213 sayılı Kanun kapsamında yapılan şikâyet yoluyla müracaatın reddi üzerine açılan davalarda verilen,

 - Ödeme emrinin tebliği, haciz gibi takip ve tahsilat işlemlerine karşı açılan davalarda verilen kararlar ile buna benzer kararlar kanun yolundan vazgeçme müessesesi kapsamında değildir.

4- Kanun Yolundan Vazgeçme Müessesesinden Yararlanmak İçin Şartlar Nelerdir?

 Kanun yolundan vazgeçme müessesesinden yararlanabilmek için;

a) Bu müessese kapsamında olan yargı kararının mahkemece mükellefe tebliği üzerine, mükellef için geçerli olan istinaf veya temyiz başvuru süresi içerisinde, kanun yolundan vazgeçildiğine ilişkin dilekçenin dava konusu edilen vergi/ceza ihbarnamesini düzenleyen vergi dairesine verilmesi,

b) Kanun yolunun kullanılmasından vazgeçilen kararın mükellefe tebliğ edildiği tarihi gösteren belge (mahkemeden alınan belge, tebliğ tarihini gösteren tebligata ilişkin belge vs.) ile birlikte verilen karar örneğinin bu dilekçeye eklenmesi ve

c) Verilen dilekçede dava konusu vergi ve/veya vergi cezalarının tümü için kanun yolundan vazgeçildiğinin beyan edilmesi gerekmektedir.

5- Kanun Yolundan Vazgeçme Durumunda Tahakkuk ve Ödeme Nasıldır?

Mükelleflerin kanun yolundan vazgeçme müessesinden yararlanması halinde, mahkeme tarafından verilen kararlarda;

 - Kaldırılan vergi tutarının %60'ı, tasdik edilen vergi tutarının tamamı ile tasdik edilen vergi tutarına ilişkin vergi ziyaı cezasının %75'i,

 - Bağlı olduğu vergi aslı dava konusu yapılmayan veya 359 uncu maddede yazılı fiillere iştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının kaldırılan tutarının %25'i ve tasdik edilen tutarının %75'i kanun yolundan vazgeçildiğine ilişkin dilekçenin ilgili vergi dairesine verilmesi şartıyla kanun yolundan vazgeçme dilekçesinin verildiği tarih itibarıyla tahakkuk eder.

Kanun yolundan vazgeçme kapsamında tahakkuk eden vergi ve cezaların %80’inin, hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte bir ay içinde tamamen ödenmesi şartıyla vergi ve ceza tutarından %20 oranında indirim yapılır. Ancak, mahkeme kararında tasdik edilerek tahakkuk eden vergi tutarında bu indirim yapılmaz.

6- Tahakkuk Eden Tutarların Süresinde Ödenmemesi Halinde Ne Olur?

İndirim hükmünden yararlanılabilmesi için dava konusu yapılan ve bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve vergi cezaları ile gecikme faizinin birlikte ve tamamen (indirilen kısımları hariç) süresinde ödenmesi şarttır. Bu itibarla, ödemenin süresinde yapılmaması veya ödenmesi gereken gecikme faizi, vergi ve cezaların tamamı yerine bir kısmının ödenmesi durumunda söz konusu indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Tahakkuk eden tutarların vadesinde ödenmemesi kanun yolundan vazgeçilmediği anlamına gelmez, vadesinde ödenmeyen tutarlar için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

7- Yargılama Gideri ve avukatlık ücreti gibi giderlerin durumu ne olacak?

İstinaf ve temyiz yolundan vazgeçilen davaya ilişkin kararlarda hükmedilen yargılama giderleri, avukatlık ücretleri ve fer’ileri karşılıklı olarak talep edilemeyecek ve bu alacaklar için icra takibi yapılamayacaktır.

8- Uygulamaya İlişkin Örnekler

Kanun yolundan vazgeçme müessesesi mükellefler açısından biraz karmaşık olmakla birlikte, tahakkuk ve ödemeye ilişkin özet tablo aşağıdaki gibidir.

ÖRNEK: Mükellef hakkında yapılan vergi incelemesi sonucunda KDV 2019/Eylül dönemi için  100.000 TL re’sen KDV tarh edilmiş, 100.000 TL vergi ziyaı cezası kesilmiş ve buna ilişkin vergi/ceza ihbarnamesi tebliğ edilmiştir. Mükellef bu ihbarnameye karşı süresinde vergi mahkemesi nezdinde dava açmıştır. Yapılan yargılama sonucunda vergi mahkemesi tarafından istinaf yolu açık olmak üzere verginin 50.000 TL ve bu vergiye bağlı vergi ziyaı cezasının 50.000 TL tutarındaki kısımlarının tasdik edilmesi, vergi ve cezanın kalan kısımlarının ise kaldırılması yönünde karar verilmiştir.

Mükellef, kendisine yapılan tebliğden itibaren 30 günlük istinaf süresi içinde kanun yolundan vazgeçme kapsamında Vergi Dairesine başvuru yapılması şartıyla 379.madde hükmünden yararlanabilecektir.

Bu durumda;

 - 50.000 TL vergi tasdik edildiği için bu tutarın tamamı,

- 50.000 TL vergi kaldırıldığı için bu tutarın %60’ı olan 30.000 TL ve

- Bu vergiye bağlı 50.000 TL vergi ziyaı cezası tasdik edildiği için bu tutarın %75’i olan 37.500 TL olmak üzere toplamda 117.500 TL (80.000 TL vergi + 37.500 TL vergi ziyaı cezası) tahakkuk edecek, kalan tutar olan 82.500 TL (20.000 TL vergi + 62.500 TL vergi ziyaı cezası) terkin edilecektir.

Mükellefin kanun yolundan vazgeçme dilekçesini verdiği tarih, tahakkuk tarihi olacaktır. Tahakkuk eden tutarların maddeye göre 1 ay içinde ödenmesi gerekmektedir. 213 sayılı Kanunun 112 nci maddesine göre, KDV’nin normal vade tarihi olan 26/10/2019 tarihinden kanun yolundan vazgeçme dilekçesinin verildiği tarihe kadar gecikme faizi hesaplanacaktır. Gecikme faizi 80.000 TL’lik vergi tutarı üzerinden hesaplanacaktır.

 Mükellefin ödeme süresinin son günü tarihine kadar;

 - Tasdik edilen vergi tutarının tamamı olan 50.000 TL’yi,

 - Kaldırılan vergiye ilişkin tahakkuk eden 30.000 TL’nin %80’i (30.000 * %80 = 24.000 TL) olan 24.000 TL’yi,

- 74.000 TL (50.000 TL + 24.000 TL) vergi üzerinden hesaplanacak gecikme faizini ve

- Tahakkuk eden ceza tutarının %80’i (37.500 * %80 = 30.000 TL) olan 30.000 TL’yi birlikte ödemesi durumunda verginin kaldırılan kısmına ilişkin tahakkuk eden tutarının % 20’si olan 6.000 TL ve cezanın tahakkuk eden tutarının %20’si olan 7.500 TL (toplamda, 6.000 TL vergi + 7.500 TL vergi ziyaı cezası = 13.500 TL) toplam tahakkuktan indirilecektir. Daha önce 80.000 TL üzerinden hesaplanan gecikme faizinin buna göre düzeltilmesi icap etmektedir.

Kanun yolundan vazgeçilen vergi ve vergi ziyaı cezası için bu maddeye göre yapılan tahakkuktan önce ödenen gecikme faizi dâhil tutarlar, kanun yolundan vazgeçme kapsamında ödenecek tutarlara mahsup edilecektir. Mükellefin vadesinde ödeme yapmaması kanun yolundan vazgeçilmediği anlamına gelmeyecek, bu durumda 6183 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır.

*   213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

** Kanun Yolundan Vazgeçme Müessesesine İlişkin Tebliğ Taslağı